Category: Consultations

Co-chomhairle Bile Carthannais

Posted on

Chur Bòrd na Gàidhlig freagairt a-steach dhan Cho-chomhairle Bile Carthannais (Riaghladh is Rianachd) (Alba) le Pàrliamaid na h-Alba sa Ghearran 2023.  San fhreagairt, thuirt sinn:

Tha obair Bòrd na Gàidhlig a’ gabhail a-steach airgead a sgaoileadh do bhuidhnean gus taic a thoirt do leasachadh na Gàidhlig. Tha an ùidh a th’ againn anns a’ Bhile seo a’ nochdadh prìomh àite charthannasan mar chom-pàirtichean lìbhrigidh. Tha iad deatamach do obair Bhòrd na Gàidhlig, leis na nì iad a’ cur ri lìbhrigeadh soirbheachail de ghnìomhan PCNG agus a’ meudachadh ar ruigsinneachd air feadh na h-Alba.

Bho 2018/19, tha sinn air 522 tabhartasan a bhuileachadh air 181 carthannas eadar-dhealaichte. Tha sin faisg air dàrna leth (48%) na h-àireimh iomlain de thabhartasan a thug sinn seachad.

Bha luach ar tabhartasan do charthannasan aig an àm sin faisg air £13m. Tha sin còrr air dà thrian (c70%) de luach nan tabhartasan uile a thug sinn seachad.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Ro-innleachd Ùr air Àrainneachd Eachdraidheil

Posted on

Chur Bòrd na Gàidhlig freagairt a-steach dhan cho-chomhaile leis a’ bhuidheann poblach Àireanneach Eachdraidheil Alba air an ro-innleachd ùr aca.  Am measg na puingean a chaidh a-steach ann, bha:

Is e ar dualchas – so-bheantainn no do-bheantainn, cultarail no nàdarra – an goireas a leigeas leinn buannachdan a chruthachadh agus ar cinn-uidhe a ruigsinn”. Bu chòir don Ro-innleachd a ràdh gu bheil dualchas do-bheantainn a’ gabhail a-steach cànan, agus an cultar co-cheangailte ris: a’ ciallachadh gu bheil a’ Ghàidhlig, mar eisimpleir, na maoin dualchais do-bheantainn nàiseanta.

Mar sin, tha a’ Ghàidhlig “a’ cuideachadh le bhith ag innse sgeulachd na h-Alba don t-saoghal”. Tha i deatamach airson gun tuig sinn an cruth-tìre, an cultar, agus an comann-sòisealta co-cheangailte ri mòran sgìrean ann an Alba, a’ gabhail a-steach ainmean-àite agus feartan topografach.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Co-chomhairle Ath-leasachadh Theisteanasan na h-Alba

Posted on

San t-Samahin 2022 chur Bòrd na Gàidhlig freagairt a-steach dhan cho-chomhairle – Ath-leasachadh Theisteanasan na h-Alba – Ath-sgrùdadh Hayward.  Am measg na puingean a bha san fhreagairt, thuirt sinn:

Bu chòir na h-aon chothroman a thoirt do sgoilearan FtG is a th’ aig daoine òga ann am FtB gus coileanadh a thaisbeanadh tron Ghàidhlig agus bu chòir na structaran a tha a dhìth gus seo a lìbhrigeadh a chur an gnìomh aig an aon àm ri structaran FtB.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Lèirmheas neo-eisimeileach lìbhrigeadh sgilean : gairm airson fianais

Posted on

Tha am Ministear airson Foghlam Àrd-ìre, Foghlam Adhartach, Cosnadh Òigridh agus Trèanadh air gairm airson fianais airson ath-sgrùdadh neo-eisimeileach air lìbhrigeadh sgilean ann an Alba.

Tha Bòrd na Gàidhlig air freagairt a chur a-steach don cho-chomhairle seo anns an robh na leanas:

Mholamaid gum biodh cruth-tìre nan sgilean a’ gabhail a-steach raon de chùisean co-cheangailte ri coimhearsnachdan Gàidhlig air feadh na dùthcha gu h-iomchaidh. Ann an Alba tha foghlam air a sholarachadh tro mheadhan na Gàidhlig no na Beurla agus tha e cudromach gun dèan an ro-innleachdan sgilean againn agus na buidhnean a tha a’ stiùireadh leasachaidh cinnteach gun tèid beachdachadh air an dà chuid foghlam tro mheadhan na Gàidhlig (FtG) agus tro mheadhan na Beurla (FtB) sa phlanadh uile.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Ro-innleachd Ùr Seargadh-inntinn – Co-chomhairle

Posted on

Tha Bòrd na Gàidhlig air freagairt a chuir a-steach do cho-chomhairleachadh Riaghaltas na h-Alba air ro-innleachd ùr airson seargadh-inntinne. Is e pàipear deasbaid a tha seo a chaidh a leasachadh gus daoine a chuideachadh gus dèiligeadh ri poileasaidh seargadh-inntinn san àm ri teachd ann an Alba.

Am measg nam puingean a thog Bòrd na Gàidhlig:

Thathar ag aithneachadh sa chumantas gum faod luchd-labhairt dùthchasach cànain a dhol air ais gu ìre mhòr no uile gu lèir dhan chànan mhàthaireil aca nuair a thig seargadh-inntinn orra an toiseach.  Dh’fhaodadh gun cuir iad faclan den aon chiall ann an cànan as aithne dhaibh nas fheàrr an àite faclan (mar eisimpleir, sa Bheurla).

Ann an cuid de shuidheachaidhean, ’s e Gàidhlig a bhios ann agus dh’fhaodadh gun toir seo fìor dhroch bhuaidh air daoine an uair sin mura h-eil Gàidhlig ga bruidhinn leis a’ mhòr-chuid de dhaoine mun cuairt orra.

Tha cànan na phàirt bhunaiteach de bhith daonna. Mura h-eil ach beagan dhaoine no mura h-eil duine sam bith mun cuairt ort a’ tuigsinn a’ chànain a tha air fhàgail agad, dh’fhaodadh seo aonaranachd, breisleach, sàrachadh, no trom-inntinn adhbharachadh. Chan urrainn dhut rudan sìmplidh innse do dhaoine mar dè bu toigh leat ithe no dèanamh (m.e. dol a-mach air cuairt) agus, a cheart cho cudromach, do smuaintean is faireachaidhean a chur an cèill.

Thathar ag aithneachadh sa chumantas gum faod a’ chomas bruidhinn anns a’ chànan thaghte aig daoine (m.e., Gàidhlig) a’ cur gu mòr ri sunnd aig amannan tinneis no iomagain. Tha e cuideachd a’ dèanamh cinnteach à co-ionnannachd làimhseachaidh.

Tha an fhaotainneachd a th’ ann de chothroman bruidhinn anns a’ Ghàidhlig na eisimpleir soilleir de na tha an co-chomhairleachadh ag ràdh na “dh’fheumas sinn uile a dhèanamh còmhla gus dèanamh cinnteach gun tèid taic a chumail ri daoine le seargadh-inntinn agus an teaghlaichean/luchd-cùraim beatha math a bhith aca, ann an dòigh a fhreagras orra fhèin” (le cuideam). Bu chòir fa-near a thoirt dha seo anns a’ Phlana ùr.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Co-chomhairle – Bruidhneamaid air Foghlam Alba

Posted on

Tha Bòrd na Gàidhlig air freagairt a chuir a-steach do cho-chomhairleachadh Riaghaltas na h-Alba leis an tiotal “Let’s Talk Scottish Education“. Bheir a’ cho-chomhairle seo fiosrachadh dhuinn mar a thèid foghlam ann an Alba a lìbhrigeadh airson ginealaichean ri teachd.

Am measg nam puingean a thog Bòrd na Gàidhlig:

Bu chòir do dh’Fhoghlam na h-Alba siostam foghlaim a thoirt seachad, a tha stèidhichte air na prìomh phrionnsabalan a leanas agus iad uile a’ buntainn gu dìreach ri lìbhrigeadh Foghlam tron Ghàidhlig (FtG) agus Foghlam Luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig (FLI).

a) ionnsachadh de dh’àrd-chàileachd dhan chloinn agus daoine òga uile thar an speactram 3-18 stèidhichte air a’ phrionnsapal bhunaiteach gu bheil Alba a’ toirt seachad foghlam ann an dà chànan, an dàrna cuid tro mheadhan na Beurla no tro mheadhan na Gàidhlig.

b) Taobh a-staigh an dà chuid foghlam tro mheadhan na Beurla (FtB) agus FtG, tha a’ Ghàidhlig agus a cultar mar phàirt den churraicealam gus dèanamh cinnteach gu bheil a h-uile duine ann an Alba a’ tuigsinn cho cudromach ’s a tha an cànan mar phàirt bhunaiteach de dhualchas cultarach na h-Alba.

c) Bidh an dà chuid FtG agus FtB a’ dèanamh cinnteach gu bheil clann agus daoine òga a’ togail raon farsaing de sgilean a bharrachd air eòlas agus tuigse air susbaint dealbhaichte taobh a-staigh a’ churraicealaim.

d) Tha ionnsachadh didseatach air fhighe a-steach do gach prògram ionnsachaidh taobh a-staigh FtG agus FtB agus thathar a’ toirt aire shònraichte ri bhith dèanamh cinnteach gu bheil cothroman ionnsachaidh didseatach air an toirt seachad sa Ghàidhlig agus sa Bheurla.

e) Tha siostam foghlaim na h-Alba ag aithneachadh agus a’ taisbeanadh gu bheil e dealasach a thaobh leasachadh leantainneach stèidhichte air fèin-luachadh làidir. Bu chòir na prionnsapalan bunaiteach sin a bhith follaiseach ann an lìbhrigeadh FtG agus FtB.

Faodar am freagairt slàn a leughadh an seo.

Àrainneachd Eachdraidheil Alba: Frèam-obrach airson Turasachd Chunntasach

Posted on

Tha Bòrd na Gàidhlig a’ cur fàilte air a’ chothrom freagairt a thoirt don cho-chomhairleachadh seo air Frèam-obrach airson Turasachd Chunntasach.

Anns an fhreagairt bha na puingean a leanas:

Tha Gàidhlig na cànan nàiseanta. Le bhith a’ meudachadh cleachdadh na Gàidhlig air làraichean HES, bithear a’ dèanamh cinnteach gu bheil iad a rèir an fhrèam-obrach – “a’ toirt seachad ionadan-tàlaidh luchd-tadhail a tha a’ riochdachadh dearbh-aithne na h-Alba” agus a tha “ag innse sgeulachd na h-Alba”.

Tha a’ Ghàidhlig deatamach airson tuigse fhaighinn air a’ chultar a tha ceangailte ri iomadh làrach HES. Tha Ro- innleachd Turasachd na Gàidhlig do dh’Alba aig VisitScotland – nì a tha Àrainneachd Eachdraidheil Alba an sàs ga lìbhrigeadh – ag ràdh:

“Tha a’ Ghàidhlig cuideachd follaiseach anns an riochd Bheurla a th’ aig tòrr de na h-ainmean aig na h-àiteachan is bailtean iomraiteach ann an Alba leithid Loch Nis, Cùil Lodair, Gleann Fhionnainn, Glaschu is Dùn Dè agus a’ Bheurla airson nan ainmean sin faisg air a’ Ghàidhlig a bh’ ann bho thùs”.

Le bhith a’ meudachadh cleachdadh na Gàidhlig ann am mìneachadh, mar eisimpleir, bithear a’ cuideachadh gus amas an fhrèam-obrach a choileanadh a thaobh “fìrinneas agus mothachadh air àite a dhìon” agus mar sin bithear a’ toirt gu buil “gnàthan-eòlais fìrinneach a thoirt seachad do luchd-tadhail”. Bhiodh e cuideachadh ag ath- neartachadh na puinge gur e cànan beò a tha sa Ghàidhlig.

Gheibhear am freagairt slàn an seo.

Coimisean nam Pàircean Nàiseanta – Co-chomhairleachadh luchd-ùidhe

Posted on

Tha Bòrd na Gàidhlig a’ cur fàilte air a’ chothrom freagairt a thoirt don cho-chomhairleachadh seo air Coimisean nam Pàircean Nàiseanta.

Anns an fhreagairt bha na puingean a leanas:

Leis an àireamh de luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus turasachd a tha co-cheangailte ris a’ Ghàidhlig a’ fàs, tha seo mar chothrom mìorbhaileach airson Pàirc Nàiseanta ùr agus airson nam Pàircean Nàiseanta a th’ ann mar-thà. Le bhith a’ tàladh dhaoine a tha a’ cleachdadh na Gàidhlig no aig a bheil ùidh innte, bithear a’ cruthachadh barrachd iomadachd am measg pròifil an luchd-tadhail – agus a’ meudachadh na h-àireamh de luchd-tadhail, leis na buannachdan eaconamach a thig còmhla ri sin.

Bidh cleachdadh na Gàidhlig ann an suidheachaidhean leithid nam Pàircean Nàiseanta a’ cur ri sunnd dhaoine.

Bidh cànan agus cultar a’ cruthachadh fèin-mhiadh, a’ brosnachadh fèin-mhisneachd, a’ mìneachadh fèin-aithne agus a’ leasachadh maitheas na beatha. Bidh seo a’ meudachadh sunnd luchd-cleachdaidh, luchd- ionnsachaidh agus luchd-taice na Gàidhlig – aig a bheil moit mhòr às a’ Ghàidhlig agus a cultar. Tha a’ Ghàidhlig a’ cur ris, ann an dòigh dheimhinneach, na bhios na daoine seo a’ smaointinn agus a’ faireachdainn mu dheidhinn am beathannan.

Gheibhear am freagairt slàn an seo.

Freagairt Bhòrd na Gàidhlig air Co-Chomhairleachadh Geallaidhean Riaghaltas na h-Alba do Ghàidhlig agus Albais agus Bile nan Cànan Albannach

Posted on

Thuirt Màiri NicAonghais, Cathraiche Bhòrd na Gàidhlig: “Tha sinn a cur fàilte air Co-Chomhairleachadh Riaghaltais na h-Alba agus na geallaidhean leantainneach aca ris a’ Ghàidhlig, a tha a cur ri na h-amasan a th’againne airson a’ chànan. Tha sinn ag aithneachadh cho cudromach ‘s a tha cànanan dùthchasail na h-Alba air fad agus na tha iad a’ cur ri cultur na dùthcha agus sinn cuideachd a’ cur taic ri na molaidhean mu Albais sa cho-chomhairleachadh seo.” 

“Tha an fhianais bho Shuirbhidh Beachdan Sòisealta na h-Alba o chionn ghoirid a’ sealltainn gu bheil taic agus iarrtas airson na Gàidhlig a’ fàs, gu h-àraid a-measg dhaoin’ òga agus ‘s e ceum cudromach a tha seo a dh’ionnsaidh a bhith ag àbhaisteachadh a’ chànain.” 

“Tha barrachd is barrachd theaghlaichean a’ sireadh Foghlam tro mheadhan na Gàidhlig agus a mhòr chuid de dh’Ùghdarrasan Ionadail na h-Alba a nis a’ tabhann, no a’ tòiseachadh air Foghlam to mheadhan na Gàidhlig a thabhann. Tha na fìgearan às ùire a’ sealltainn gu bheil àrdachadh 21% anns na h-àireamhan de dh’òigridh ann am Foghlam tro mheadhan na Gàidhlig aig aois bun-sgoile agus àrdachadh 16% aig aois àrd-sgoile thar na còig bliadhna a dh’fhalbh. Tha sinne gu mòr den bheachd gum feum an ro-innleachd nàiseanta ùr a bhith air a stiùireadh bho ìre mhinistearan gus stiùireadh nàiseanta agus buileachadh a sholarachadh, le Foghlam tro mheadhan na Gàidhlig gu mòr an sàs anns na buidhnean foghlaim ùra. Bu chòir leudachadh air còirichean phàrantan airson Foghlam tro mheadhan na Gàidhlig gus an cothrom Gàidhlig ionnsachadh a bhith aig gach sgoilear ann an Alba tro phrògram 1 + 2 mar phàirt den làn-chòir aca a dh’ionnsachadh mu dualchas cultarach beairteach na h-Alba agus a’ Ghàidhlig mar phàirt dhe.”  

 “Tha sinn a’ moladh gun lean Plana Nàiseanta na Gàidhlig air adhart mar ro-innleachd airson a’ Ghàidhlig a leasachadh ann an Alba. Tha sinn cuideachd a’ moladh gun tèid inbhe laghail na Gàidhlig a neartachadh tro Bhile nan Cànan Albannach ùr. Bidh iad seo air leth cudromach gus a bhith cinnteach gun lean Alba air adhart le bhith a’ leudachadh air cleachdadh agus ionnsachadh na Gàidhlig gu nàiseanta.”  

“Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair le Riaghaltas na h-Alba agus na luchd-ùidh air fad gus fiosrachadh fhaighinn mu na h-ath cheumannan sa phròiseas pàrlamaid seo gus dreachd bile a leasachadh.  Cuideachd, bhitheamaid a’ brosnachadh dhaoine eile gus freagairt a chur a-steach.”  

Leugh am freagairt an seo. 

Sgrùdadh air ionnsachadh is cùram-chloinne tràth-bhliadhnaichean agus seirbheisean cùram-chloinne aois sgoile ann an Alba

Posted on

Tha Bòrd na Gàidhlig air freagairt a chuir a-steach don cho-chomhairle le Riaghaltas na h-Alba air: Sgrùdadh air tràth-ionnsachadh agus cùram-chloinne agus seirbheisean cùram-chloinne aois sgoile ann an Alba.

Anns an fhreagairt bha na puingean a leanas:

Tha sinn gu math iomagaineach nach eil an lèirsinn a thathar a’ moladh ag aithneachadh taobh bhunaiteach de dh’fhoghlam na h-Alba – gum bi lìbhrigeadh foghlaim ann an Alba a’ tachairt tro mheadhan na Beurla no tro mheadhan na Gàidhlig. Tha an dearmad bunaiteach seo a’ toirt buaidh air gach taobh den cho-chomhairle seo agus mar thoradh air seo, tha grunn bheàrnan anns na molaidhean.

Tha sinn a’ toirt fa-near do na h-iomraidhean air Putting Children at the Centre, rud air a bheil sinn a’ cur fàilte mhòr, ach tha sinn diombach nach eil na beachdan agus na molaidhean a thaobh Gàidhlig agus FtG ann an aithisg an Àrd-ollaimh Muir, a rèir coltais, air buaidh a thoirt air na dreachd mholaidhean airson sgrùdadh air Tràth-ionnsachadh agus Cùram-chloinne.

Tha e soilleir gu bheil barrachd obrach a dhìth gus dèanamh cinnteach gu bheil na molaidhean air a bheilear a’ beachdachadh sa cho-chomhairle seo a’ coinneachadh gu h-iomlan ri feumalachdan roinn ELC na h-Alba a tha a’ toirt seachad foghlam ann an dà chànan, an dàrna cuid Gàidhlig no Beurla. Ged a bhios dùbhlan fhathast ann le bhith ag ath-sgrìobhadh cuid de na raointean, tha sinn làn chinnteach gun gabh seo a dhèanamh le taic bho Bhòrd na Gàidhlig agus buidhnean nàiseanta eile.

Gheibhear am freagairt slàn an seo.

x Powerful Protection for WordPress, from Shield Security
This Site Is Protected By
Shield Security →